شناسایی و اصلاح موانع درونی

گفتیم که برای دست‌یابی به اهداف ابتدا باید منابع و امکانات درونی خود را بشناسیم و پس از آن درصدد پرورش و تقویت آنها برآییم. اما در قدم بعدی، اکنون باید موانع و مشکلات خود را شناسایی کرده و آن‌ها را از پیش روی خود برداریم. باید بپذیریم که در مسیر حرکت به‌ سوی خواسته‌ها و اهداف، موانع و دست‌اندازهایی وجود دارد که می‌‎تواند حرکت ما را کند و مختل سازد و به‌ندرت می‌‎توان کسی را یافت که در این مسیر با مانعی مواجه نشده باشد. اما این موانع کدام‎‌اند؟ متأسفانه وقتی از افراد خواسته می‌‎شود که مشکلات و موانع خود را نام ببرند، بلافاصله عمدتاً به مشکلات بیرونی اشاره می‌‎کنند و آن‌ها را دلیل ناکامی خود عنوان می‌‎کنند. مثلاً از نداشتن سرمایه و منابع مالی، شرایط بد اقتصادی و بازار کار و عدم حمایت خانواده نام می‎‌برند. اگرچه ما نمی‎‌خواهیم به طور کلی منکر موانع بیرونی شویم و آنها را ندیده بگیریم، اما واقعیت این است که آن قدر که موانع درونی عامل جدی و تأثیرگذاری برای عدم موفقیت‎‌مان بوده، مشکلات بیرونی و خارجی تأثیرگذار نبوده است. موانع درونی یعنی صفات، رفتارها و عادات بد ناهنجاری که کم و بیش در ما وجود دارد. در واقع برای شناسایی موانع درونی باید این سوال را از خود بپرسیم که چه رفتارها و خصلت‎‌های منفی در من وجود دارد که مانع موفقیت من بوده است؟ حتی اگر شما خود را فردی موفق می‎‌پندارید، از خود بپرسید چه صفت منفی درونی مانع موفقیت پیش از این من بوده است. معمولاً افراد در نوشتن موانع درونی مقاومت به خرج می‎‌دهند واصرار دارند که مشکلات خانواده و محیط و جامعه را علت اصلی ناکامی‎‌هایشان بیان کنند. این گروه معمولاً انگشت اشاره خود را به سوی این و آن می‎‌گیرند که تقصیر دیگران بوده است. در صورتی که اتفاقاً چه‌بسا بزرگ‌ترین مانع این‌ها همین باشد که تقصیر را به گردن دیگران می ‌اندازند. اگرچه موانع درونی و خصلت ‌های منفی فراوانند، اما به چند نمونه از آنها اشاره می‌‎کنیم:

1.تنبلی:

اگر با خود صادق باشیم می ‌بینیم که آن‌قدر که تنبلی و سستی و امروز و فردا کردن‎‌هایمان مانع رشدمان بوده، موانع بیرونی مؤثر نبوده است.

2.لجبازی:

یکی‌دیگر از موانع درونی لجبازی است که در مقام تلافی و انتقام می‎‌خواهیم بدی را با بدی پاسخ دهیم.کم نبودند کسانی که از سر لجبازی با والدین خود نماز،‌درس و تحصیل و یا کار و شغل خود را رها کردند.

3. عجله:

یکی از موانع درونی برخی عجول‌بودن است. کسانی که در تصمیم‌گیری‌‎ها و انتخاب‎‌ها بدون بررسی جوانب و عواقب و صرفاً از سر هیجان اقدام می‌‎کنند.

4.عجب و خودپسندی:

و این همان صفتی است که مانع آن می‎‌شود که انسان مشورت کند، مشورت‎‌پذیر و نصیحت‎‌پذیر باشد و متواضعانه از درس و تجربه دیگران بهره بگیرد و باز اشاره کنیم به این فرمایش امیرالمؤمنین علیه‌السلام که هر کس چهار صفت را از خود دور کند، ناگواری در زندگی‌‎اش نمی‌‎بیند: تنبلی، لجبازی، عجله و خودپسندی. اکنون قلم و کاغذی بردارید و صادقانه و منصفانه خود و گذشته‌‎تان را بررسی کنید و بنویسید چه ضعف‎‌ها و عادات رفتاری بدی در شما بوده که مانع رشد و موفقیت‎تان شده است. این‌ها را شناسایی کنید و برای اصلاح هر کدام از آنها به طور جدی اقدام کنید. جملۀ آخر؛ قبل از این‌که برای حرکت ماشین موفقیت، پایتان را روی پدال گاز فشار دهید مطمئن شوید که ترمز دستی بالا نباشد.